Τις τελευταίες ημέρες βρίσκομαι στις ΗΠΑ. Η απόσταση ενίοτε σε κάνει να βλέπεις αλλιώς την ελληνική πραγματικότητα. Η εγγύτητα σε βάζει σε σκέψεις αναθεώρησης για όσα πίστευες για την αντίστοιχη αμερικανική. Ας ξεκινήσουμε από την τελευταία. Το συνέδριο των Δημοκρατικών καταλάμβανε το μεγαλύτερο χρόνο στα δελτία ειδήσεων και τις εκπομπές infotainment (αυτές που προσπαθούν να συνδυάσουν την ενημέρωση και την ψυχαγωγία, ιδίως στην πρωινή ζώνη). Ωστόσο, στους δρόμους τους Λος Άντζελες δεν διέκρινες τίποτα σχετικό. Δεν καταλάβαινες καν ότι η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο. Η ταμπέλα του Hollywood ήρθε στην παλαιά μορφή της (τα εμπορικά δικαιώματα έχουν πάντα την τιμητική τους) και αναμένει την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων για να ανακτήσει εκείνη που της προσέδωσε ο Τομ Κρουζ την ημέρα λήξης των Ολυμπιακών του Παρισίου.
Στην ίδια «παλαιά μορφή» βρίσκεται η καθημερινότητα των πολιτών. Δεν βλέπεις πολιτικές εκδηλώσεις. Δεν ακούς πολιτικές συζητήσεις. Με μεγάλη μου έκπληξη άκουσα μόνον μία συζήτηση σε ένα εστιατόριο. Οι συνδαιτημόνες εκφράζονταν κατά του Τραμπ δίχως ιδιαίτερη πολιτική τεκμηρίωση. Αναμενόμενο για την Καλιφόρνια, σκέφτηκα, ακόμη και εάν το εστιατόριο βρίσκονταν στη Rodeo Drive του Beverly Hills. Η παράδοση κρίνει το αποτέλεσμα, σκέφτηκα, ακόμη και εάν βρίσκεσαι στα συνήθη «εδάφη της πλουτοκρατίας».
Την επομένη, όμως, περιδιαβαίνοντας το Newport Beach της ίδιας πολιτείας αντίκρισα τρία εκλογικά κέντρα του Τραμπ. Κανένα των Δημοκρατικών. Το Newport είναι εξίσου πλούσια περιοχή της Καλιφόρνια, όπως είναι και το Beverly Hills. Το πρώτο απέχει 64 χιλιόμετρο από το δεύτερο και από τόπος επενδυτικής ναυτιλίας έχει καταλήξει σε τόπο αναψυχής για υψηλά βαλάντια. Το παράδοξο είναι ότι τα εκλογικά κέντρα δεν ήταν μόνον στην παραθαλάσσια (ακριβή) πλευρά του δρόμου. Αλλά και πλησίον των παραγκουπόλεων καταδεικνύοντας ότι η επιλογή Τραμπ δεν είναι αποκλειστικά ταξική επιλογή.
Πάλι πίσω στο συνέδριο των Δημοκρατικών, στο οποίο από Ελληνικής πλευράς παραστάθηκε μόνον ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος και από τα προοδευτικά πολιτικά κόμματα μόνον ο Παύλος Γερουλάνος, υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Το γεγονός ότι δεν υπήρχαν άλλοι καταδεικνύει με απόλυτη σαφήνεια πόσο αποκομμένη είναι η ελληνική προοδευτική παράταξη από το παγκόσμιο πολιτικό γίγνεσθαι. Προφανώς αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε θέση στο συνέδριο και από αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν υπήρχε άλλος που μπορούσε να σταθεί με επάρκεια σε ένα αντίστοιχο πολιτικό forum. Από τις ομιλίες μακράν η καλύτερη εκείνη της Χίλαρι, ενώ απροσδόκητα κακή αυτή του Κλίντον. Η ουσία είναι μία. Κανείς τους δεν μίλησε με ταξικό πρόσημο. Κανείς δεν ανέδειξε κοινωνικές αντιθέσεις στηριζόμενες σε διάκριση με βάση το εισόδημα ή ορθότερα με βάση τη σχέση του ατόμου με τα μέσα παραγωγής. Έδωσαν έμφαση στις διακρίσεις με βάση το φύλο ή το χρώμα. Και εδώ βρίσκεται μία μεγάλη διαφοροποίηση στην πολιτική έκφραση του δυτικού κόσμου. Οι πολιτικές διαιρετικές τομές εντοπίζονται περισσότερο στις διαφορές σε σχέση με τον πολιτισμό παρά με την οικονομία. Η σχέση του ατόμου με την ελευθερία και η έλλειψη διακρίσεων με βάση το φύλο ή το χρώμα έχουν περισσότερο σχέση με πολιτιστική διαφοροποίηση παρά οικονομική.
Γυρίζοντας το βλέμμα στην Ελλάδα, η ανωτέρω ανάγνωση επιβεβαιώνεται υπό άλλο οπτικό πρίσμα. Η νέα κρίση του ΣΥΡΙΖΑ έχει βαθιά πολιτιστικά χαρακτηριστικά και όχι πολιτικά, ούτε οικονομικά. Δεν διαφωνούν για την οικονομία γιατί δεν έχουν θέση για αυτήν. Έχουν, όμως, διακριτές πολιτιστικές διαφορές, σε όλα τα επίπεδα. Και αυτές θα κρίνουν το αποτέλεσμα στο θερμό φθινόπωρο που θα ακολουθήσει. Αμερικανιές και στην ημεδαπή…
*Δημοσιεύθηκε στη “ΜτΚ” στις 25.08.2024