Θεωρητικά σε λίγες ημέρες ψηφίζουμε για την Ευρώπη. Για τη φωνή τη χώρας στο ευρωκοινοβούλιο. Ωστόσο, δεν ασχολούμαστε με αυτό. Τις ατραπούς διαφυγής από τη ζώσα πραγματικότητα που προσφέρουν, εύλογα, οι επιτυχίες των Ελληνικών αθλητικών ομάδων στο εξωτερικό και στην ημεδαπή διαδέχεται η συνήθης μικροπολιτική ενασχόληση. Μας ενδιαφέρει το ποσοστό που θα λάβουν τα κόμματα ή η σειρά τους (ιδίως για τις θέσεις 2 μέχρι 4) παρά το τι σκέφτονται για την επόμενη ημέρα του ευρωενωσιακού οικοδομήματος.
Για να είμαστε δίκαιοι δεν είναι πρωτόγνωρη αυτή η στάση. Η βαλκανική εσωστρέφειά μας, ο καχεκτικός κοσμοπολιτισμός μας και η ατομικιστική προσέγγιση της πολιτικής έχουν ως αποτέλεσμα ακόμη και όταν μιλάμε για την Ευρώπη να φοράμε φουστανέλες και να λοξοκοιτάμε προς τον εγχώριο πολιτικό ανταγωνισμό.
Ωστόσο, μετά από μία δεκαετία οικονομικής κρίσης που οδήγησε στη χρεοκοπία της χώρας, την πανδημική κρίση που ανέδειξε την ανάγκη κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών και στον τομέα της υγείας , αλλά και την πρόσφατη ενεργειακή κρίση που κατέδειξε όχι μόνον ότι η οικονομική ανάπτυξη της δυτικής Ευρώπης στηρίζονταν σε πήλινα πόδια, αλλά και ότι η Ευρώπη πρέπει να επενδύσει περισσότερα στην άμυνα, στην αντικατασκοπία και στην ασφάλειά της. Ο ρωσοκουκρανικός πόλεμος αναγκάζει τους πάντες να γράψουν από την αρχή το εγχειρίδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
Μέσα σε όλα αυτά, λίγοι αντιλαμβάνονται ότι η εποχή μας έχει πολλές ομοιότητες με την περίοδο του μεσοπολέμου. Με σημαντικότερη την άνοδο της ακροδεξιάς. Σύμφωνα με τους Financial Times και το Politico οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ένα συμπαγές ακροδεξιό μέτωπο να διαρθρώνεται στη Γαλλική και Γερμανική κοινωνία, ιδίως στους νέους.
Στις σημαντικότερες χώρες της Ευρώπης, λοιπόν, η ακροδεξιά, που κάποτε δεν έβρισκε ερείσματα στους νέους, κερδίζει σημαντικό έδαφος. Πρώτα-πρώτα στη Γαλλία, ένα ανησυχητικό ποσοστό 36% μεταξύ των νέων 18-24 ετών υποστηρίζει τον Εθνικό Συναγερμό (RN), το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν. Περαιτέρω, το 22% των Γερμανών ηλικίας 14-29 ετών υποστηρίζει το AfD, ποσοστό εντυπωσιακά αυξημένο σε σύγκριση με το 12% πριν από έναν μόλις χρόνο. Τέλος, στην Ολλανδία, το 31% της ίδιας ηλικιακής ομάδας υποστηρίζει το Κόμμα Ελευθερίας (PVV) του Γκερτ Βίλντερς, το οποίο πρόσφατα σχημάτισε κυβέρνηση υποσχόμενο τον «αυστηρότερο νόμο για το άσυλο όλων των εποχών». Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι πρωθυπουργός της χώρας αυτής αναλαμβάνει ο πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών, Ντικ Σχοφ.
Και στη χώρα μας, όμως, το ακροδεξιό αμάλγαμα, μολονότι πασαλείβεται με κηραλοιφές, φλερτάρει με το ρωσικό ιμπεριαλισμό και κραυγάζει άλογα στο TikTok εμφανίζει σημαντική διείσδυση τόσο στα λαϊκά στρώματα όσο και στους νέους.
Αν κάτι έχουν να μας δείξουν αυτές οι ευρωεκλογές είναι ότι το κοινωνικό manual έχει αλλάξει σε όλη της Ευρώπη. Και για να το κατανοήσουμε ίσως δεν αρκεί να μάθουμε εσπεράντο…
*Δημοσιεύθηκε στη “ΜτΚ” στις 02.06.2024